وضوح تصویر یا رزولوشن ( Resolution ) چیست؟ 

وضوح تصویر یا رزولوشن ( Resolution ) چیست؟

Resolution-bistac-ir01

 وضوح تصویری یا قدرت تفکیک پذیری تصویری یا رزولوشن تصویری در علوم تصویری به توانایی یک سیستم برای متمایز سازی جزئیات یک تصویر در یک سیگنال تصویری را گویند. اغلب این نوع رزولوشن به بزرگی یا کوچکی پیکسل های تصویر بستگی دارد، و می‌توان مقدار تفکیک پذیری تصویر را با یکان جفت خط بر واحد طول سنجید.

Resolution-bistac-ir02

بعبارتی دیگر، رزولوشن به توانایی نمایش یا تشخیص تعداد زیادی پیکسل در واحد مساحت اطلاق می گردد. نمایشگرهای غیر CRT مانند تلویزیون های پلاسما و LCD دارای آرایه های ثابت تعداد پیکسل می باشند به این معنا که دارای ردیف ها و ستون هایی هستند که در هر لحظه خاموش و روشن می شوند تا رنگ های مورد نظر را تولید نمایند. در هر ستون و در هر ردیف تعداد پیکسل های معینی وجود دارند مثلاً برخی از نمایشگرها دارای رزولوشن ۶۴۰ در ۴۸۰ و برخی دیگر ۱۲۸۰ در ۷۲۰ و یا ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ هستند. میزان کنتراست و رزولوشن دو عامل اساسی و موثر بر روی کیفیت تصاویر می باشند.

Resolution-bistac-ir03

مگا پیکسل چیست؟

برای بیان رزولوشن ، روش دیگری نیز وجود دارد . در این روش تمامی پیکسل ها را با یک عدد کلی نشان می دهیم که آنرا با مگاپیکسل می شناسیم. مثلا در مورد رزولوشن ۱۰۲۴*۱۲۸۰ ، می توان از عبارت ۱.۳ مگاپیکسل هم استفاده کرد زیرا ضرب این دو عدد ، چیزی در حدود ۱,۳۰۰,۰۰۰ پیکسل است.

اصطلاح مگاپیکسل به تعداد کل پیکسل‌های قابل ثبت در یک تصویر توسط سنسور دوربین اشاره دارد. این مقدار، هم به ابعاد سنسور و هم به میزان دقت آن بستگی دارد. مثلاً سنسور یک دوربین دیجیتال ممکن است بتواند در بهترین حالت عکسی با ابعاد ۲۵۹۲ در ۱۹۴۴ پیکسل ثبت کند. در این صورت مجموعا ۵۰۳۸۸۴۸(حدود ۵ میلیون) پیکسل یا نقطه در این تصور وجود خواهد داشت. بنابراین به چنین دوربینی اصطلاحاً ۵ مگاپیکسل می‌گویند. البته این دوربین می‌تواند تصاویری با ابعاد و رزولوشن پایین‌تر نیز ثبت کند . این بستگی به تصمیم عکاس دارد. هرچه رزولوشن تصویر و ابعاد آن کمتر باشد، تعداد تصاویری که می‌توان روی مقدار معینی از حافظه دوربین ثبت کرد بیشتر می‌شود اما در عوض دقت و وضوح آن کمتر می‌شود. توجه کنید که دقت و وضوح کمتر لزوماً به معنی کیفیت پایین‌تر نیست. عوامل دیگری همچون کیفیت کار لنز و میزان بزرگنمایی آن، سرعت شاتر، میزان روشنایی تصویر و سرعت ISO نیز تاثیر بسزایی در کیفیت و شفافیت عکس دیجیتال دارند که اهمیت شان گاهی اوقات از مگاپیکسل دوربین خیلی بیشتر است.

Resolution-bistac-ir04

  اگر بخواهیم رزولوشن را یکی از عوامل تعیین کننده در کیفیت تصویر تلقی کنیم، این بستگی زیادی به توقع و نیاز ما دارد. اگر بخواهید یک تصویر دیجیتالی را در ابعاد کوچکی چاپ کنید. تنظیم دوربین روی رزولوشنی پایین‌تر از حداکثر توانایی آن نیز نتیجه خیلی خوبی حاصل می‌کند زیرا شما عکس بزرگی نمی‌خواهید. اما اگر بخواهید همین عکس را در ابعاد بزرگ چاپ کنید، آنگاه ابعاد و رزولوشن تصویر در کیفیت آن تعیین کننده خواهد بود.  رزولوشن یک تصویر دیجیتال به تعداد پیکسل‌های آن تصویر گفته می‌شود. یک تصویر ۵ مگاپیکسلی، ۲٫۵۶۰ پیکسل در عرض و ۱٫۹۲۰ پیکسل در طول خود دارد و رزولوشن آن نیز ۴٫۹۱۵٫۲۰۰ پیکسل می‌باشد که روی هم ۵ میلیون پیکسل می‌شوند. پیشنهاد می‌شود هنگام عکاسی با رزولوشنی کار کنید که با میزان پیکسل‌های موثر دوربین شما هماهنگ باشد. همان‌ طور که در بخش پیکسل‌ توضیح داده شد، عکاسی با رزولوشن بالاتر باعث می‌شود فضای بیش‌تری از کارت حافظه اشغال شود. عکاسی با رزولوشن پایین‌تر نیز تنها زمانی توصیه می‌شود که فضای کارت شما برای ذخیره عکس مورد نظر کافی نیست و در عین حال، کیفیت عکس نیز اهمیت خاصی ندارد. همیشه بخاطر داشته باشید در بیان رزولوشن ، عدد اول نشاندهنده تعداد ستون پیکسل ها و عدد دوم نشان دهنده ی ردیف پیکسل ها ( یعنی عرض و ارتفاع تصویر) است.

یکی دیگر از پارامترهای موثر بر وضوح تصویر ، کنتراست می باشد و آن عبارت است که فاصله ی بین روشن ترین سفید و تاریکترین سیاه در صفحه نمایش. هرچه کنتراست بالاتر باشد ، صفحه نمایش قادر خواهد بود رنگها و سایه ها را دقیق تر نمایش دهد.

Resolution-bistac-ir06

در ادامه چند فرمت استاندارد تصویر به همراه قابلیت وضوح نمایش شان آورده شده است:

استاندارد VGA (Video Graphics Array) :  قادر به نمایش تصویری با وضوح ۶۴۰*۴۸۰ پیکسل

استاندارد SVGA (Super VGA)  :  قادر به نمایش تصویری با وضوح ۸۰۰*۶۰۰ پیکسل

استاندارد XGA (Extended Graphic Array) :  قادر به نمایش تصویری با وضوح ۱۰۲۴*۷۶۸ پیکسل

WXGA (Wide XGA)  :    قادر به نمایش تصویری با وضوح ۱۳۶۵*۷۶۸ پیکسل

استاندار :  UXGA (Ultra Extended Graphic Array) قادر به نمایش تصویری با وضوح۱۶۰۰*۱۲۰۰ پیکسل

امروزه تلویزیون های HDTV قابلیت نمایش تصویری با روزولوشن ۱۹۲۰*۱۰۸۰ پیکسل را دارند.

Resolution-bistac-ir05

برای بیان وضوح تصویر واحدهای مختلفی داریم از جمله ppi   و  dpi

Dpi = Dot per Inch  یعنی تعداد نقاط در هر اینچ مربع

PPi = Pixel per Inch  یعنی تعداد پیکسل در هر اینچ مربع

DPI مخفف کلمه های Dot Per Inch یا نقطه در هر اینج می باشد و یک واحد اندازه گیری است. در واقع DPI یکی از روش های محدود کردن و تعریف کردن درجه وضوع یا Resolution یک تصویر است. این DPI است که تعیین می کند شما چه تعداد نقطه رنگی متفاوت می توانید در یک اینچ از تصویر در کنار هم قرار دهید ، طبیعتا هر چقدر تعداد نقاط یا Dot در هر اینچ بیشتر باشد به معنی کیفیت یا Resolution بهتر تصویر است. هر نقطه می تواند با نقطه کنار آن در رنگ تفاوت داشته باشد ، با توجه به اینکه چشم انسان قادر به ترکیب و مخلوط کردن رنگ ها با همدیگر است هر چقدر اندازه این نقطات کوچکتر باشد از نظر چشم انسان کیفیت تصویر بهتر خواهد بود. هر چقدر اندازه این نقاط بزرگتر باشد یعنی DPI ما در تصویر کاهش داشته باشد چشم انسان قابلیت تفکیک کردن رنگ های این نقاط را بدست خواهد آورد و تصویر به شکل یک پیکسلی و ترک خورده به چشم می آید.

Resolution-bistac-ir07

بصورت خلاصه تفاوت بین DPI و Resolution به شکل زیر می باشد :

Resolution یک واژه عمومی برای تشریح میزان جزئیات موجود در یک تصویر می باشد

DPI یک واحد محاسباتی می باشد که برای تعریف کمی Resolution استفاده می شود

واژه Resolution می تواند در انواع و اقسام موقعیت ها استفاده شود

واژه DPI بیشتر در تکنولوژی های چاپ دیجیتال مورد استفاده قرار می گیرد

کیفیت یا Resolution تصاویر در صفحات نمایش با پرینترهایی که از DPI استفاده می کنند تطابقی ندارند.

با سپاس از : ivisit & zanbil & graphic.itpro